ORPHEAS

Επικαιρότης

ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΔΟΜΗΣΗ
(Aίτια και αιτιατά)

Η τελευταία μεγάλη πυρκαϊά στην Αττική μπορεί να κατέκαψε δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους, απεκάλυψε, όμως, ένα άλλο δάσος. Τεράστιο στην έκταση και απαίσιο σαν καθεστώς που η ύπαρξη και διάθεση αυξήσεώς του λειτουργεί σαν σαράκι στα σπλάχνα του δάσους και το καταστρέφει, με τον ένα η τον άλλο τρόπο.
Και μαζί και τη κοινωνία μας.
Το δάσος των αυθαιρέτων κτισμάτων. Εξοχικών και όχι μόνο.
Η αυθαίρετη δόμηση αποτελεί τη μεγαλύτερη πληγή του μεταπολεμικού κράτους. Μιά μόνιμα χαίνουσα και αθεράπευτη πληγή που καταστρέφει γοργά το φυσικό περιβάλλον και οδηγεί, εκ του ασφαλούς, το Λεκανοπέδιο στην ασφυξία, το μαρασμό και, τελικά, στο θάνατο.
- Η πρώτη γενιά των αυθαιρέτων δημιουργήθηκε με τη λήξη του του Εμφυλίου. Όταν η ερήμωση της επαρχίας έδωσε το έναυσμα γιά την εγκατάλειψή της. Όταν ο κατεστραμμένος και απελπισμένος κάτοικος του χωριού και της επαρχιακής πόλης, μαστιζόμενος απο την ανέχεια, τη φτώχεια και την ανεργία αναγκαζόταν να ζητήσει καταφύγιο επιβίωσης στη πρωτεύουσα η τη ξενητειά.
Και, βεβαίως, το πρώτο ζητούμενο σε κάθε μετεγκατάσταση είναι η στέγη. Ένα "κεραμίδι" να βάλει το κεφάλι του από κάτω ! Γιά ν' αρχίσει τη καινούργια του ζωή.
Το κράτος παράλυτο, διαλυμένο και πελαγωμένο αδυνατούσε, με μηχανισμούς ανοργάνωτους, ν' ανταποκριθεί άμεσα κι αποτελεσματικά, στο πρόβλημα.
Γνώριζε πολύ καλά τι έπρεπε να κάνει, αλλά αδυνατούσε και γι' αυτό σερνόταν, ασθμαίνον, πίσω απ' τις εξελίξεις και τις ανάγκες που έτρεχαν. Μισόκλεινε τα μάτια στην αυθαιρεσία κι άφηνε ανοιχτά παράθυρα παρανομίας στις πόρτες νομιμότητος που έκλεινε.
Οι εντάξεις στο σχέδιο περνούσαν από πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες.
Και όλα εγένοντο κατόπιν εορτής. Πρώτα χτιζόταν μιά περιοχή κι έπειτα έμπαινε στο σχέδιο !
Κι η διαφθορά, πανταχού παρούσα, έβαζε το χεράκι της, γιά "του φτωχού το κεραμίδι", με το αζημίωτο. Αστυφύλακες, χωροφύλακες, πολεοδομίες, όλοι στο κόλπο. Όλοι το κάτι τις τους
Κι έτσι τη σκυτάλη τη πήρε η "ιδιωτική πρωτοβουλία" (διάβαζε κερδοσκοπία κι εκμετάλλευση) η οποία αλώνισε κυριολεκτικά !
Μέσα σε ημέρες ξεφύτρωναν, σαν μανιτάρια, εκατοντάδες αυθαίρετα. Χτισμένα άναρχα εδώ κι εκεί. Χωρίς μελέτες, χωρίς σχέδια, χωρίς προοπτική.
Μέσα σε μήνες διεμορφώνοντο ολόκληρες συνοικίες και σε λίγα χρόνια ανεβαθμίζοντο σε "προάστια".
Έτσι γιγαντώθηκε ο κεντρικός πολεοδομικός ιστός μιάς πόλης - τέρατος. Άναρχης, ασχεδίαστης, ασυντόνιστης κι απάνθρωπης. Ήρθε κι η "αντιπαροχή" (αναγκαίο κακό) κι έδεσε το γλυκό !
Γύρω απ' την Αθήνα, τη σχετικά μικρή τότε, αναπτύχτηκε ένα δύσμορφο και κακότεχνο οικιστικό περιδέραιο. Χωρίς ρυθμιστικό σχέδιο, χωρίς δρόμους πρόσβασης, μακρύτερης πρόβλεψης, χωρίς υποδομές. Κόπηκαν και πουλήθηκαν, σα ζεστές τυρόπιττες, "αγροτεμάχια" εκτός σχεδίου. Με "φως, νερό, τηλέφωνο", (στα χίλια μέτρα !) ."Πέντε λεπτά από την Ομόνοια" (με το ελικόπτερο!). "Προάστια Αγγελοπούλου", "Οικόπεδα με μιά πεντάρα ! Στου Κωνσταντάρα" !
Η χαρά του μεγαλοκτηματία !
Τα Λιόσια πήραν το όνομά τους από το μεγαλοτσιφλικά Λιόση !
Κι ο κόσμος, αλαφιασμένος, έτρεχε αγόραζε με δεκάδες δόσεις και, τσάτρα πάτρα, με το άγχος και το κυνήγι του χωροφύλακα έριχνε νύχτα τη πλάκα από μπετόν. Που, όμως, ήταν όντως πλάκα της "πλάκας", από πλευράς κανόνων και αντοχής.
Γιά να στεγάσει τη φαμίλια του και τα όνειρά του γιά μιά καλύτερη ζωή.
Κι αν από κακό συντονισμό η λειψό "λάδι" πλάκωνε η Αστυνομία και τα συνεργεία για κατεδάφιση, κλείνονταν μέσα (Ελεύθεροι πολιορκημένοι !) καμμιά εικοσαριά "μιζεράμπιλοι", τα μισά πιτσιρίκια που μιξοκλαίγανε κι άντε μετά να γκρεμίσεις, εσύ, αυθαίρετο !
Και το τέρας που λέγεται "μεταπολεμική Αθήνα" γεννήθηκε, αλίμονο !
Τη χώρα μας τη διακατέχει και τη καλύπτει μιά περίεργη κι ανεξήγητη κατάρα. Σαν την αρχαία Αίγυπτο, με τις περιόδους ισχνών και παχέων αγελάδων.
Γιά λόγους, όμως, ιστορικής αλήθειας θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι όλο αυτό το πολεοδομικό αλαλούμ δημιουργήθηκε κάτω από μία ασφυκτική πίεση χρόνου και την αδήριτη ανάγκη ταχείας στεγάσεως μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Ήταν ένα νομοτελειακό προϊόν, επακόλουθο του Εμφυλίου. Μιά, ακόμη, κακή απότοκος συνιστώσα του και ένα πρόσθετο δείγμα της κακοδαιμονίας αυτού του τόπου.
- Η δεύτερη γενιά αυθαιρέτων οφείλεται στη χούντα. Κι αυτή είχε νομοτελειακή γεννεσιουργό αιτία.
Πάνω που η συνετή πολιτική λιτότητος και ανασυγκρότησης άρχισε ν' αποδίδει καρπούς και η χώρα βάδιζε προς εθνική ομοψυχία, λήθη του οδυνηρού παρελθόντος και προσέγγιση ομαλού πολιτικού βίου, παρά της επί μέρους, κόντρες και αντιπαλότητος, οι δυνάμεις του σκότους έκαναν το θαύμα τους. Αδέξιοι πολιτικοί χειρισμοί, έλλειψη διορατικότητος, ανικανότης και αδιαφορία ξαναβύθισαν τη χώρα στο σκοτάδι της απομόνωσης και καθυστέρησης. Δικτατορία !
Η Ευρώπη ανεβάζει στροφές ανάπτυξης κι η Ελλάδα τραβάει χειρόφρενο στασιμότητος.
Στην αρχή όλα μούδιασαν, όλα πάγωσαν, όλα σταμάτησαν. Δουλειές, παραγωγή, νέκρωσαν όλα. Λεφτά, όμως, υπήρχαν! Και στις Τράπεζες και στα ταμεία του Κράτους. Απλώς λούφαζαν περιμένοντας. Και η διεθνής οικονομική συγκυρία ήταν καλή. Ο κόσμος προόδευε.
Ο αλήστου μνήμης "ορθοπεδικός" Γ. Παπαδόπουλος έβαλε, μεν, στο γύψο τον "ασθενή" λαό ήθελε, όμως, να βγάλει απ' αυτόν την οικονομία της χώρας.
Με εντολές και διατάξεις σπρώχνει τις Τράπεζες να δανειοδοτούν, με καλούς όρους, την αγορά για να πάρει στροφές η Οικονομία. Θυμάμαι, ολόκληρο διευθυντή υποκαταστήματος μεγάλης Τράπεζας, της "μεγάλης μας φίλης" να έρχεται, απρόσκλητος, απόγευμα στο γραφείο μου και να μου προσφέρει, μελιστάλακτα, το θησαυροφυλάκειο του υποκαταστήματος ! Με άριστους όρους και προυποθέσεις.
Τότε, μεταξύ άλλων, θεσπίστηκε και η περίφημη δήλωση του Ν 105/69 που είχε στόχους τη καταπολέμηση της γραφειοκρατείας ( κούνια που τον κούναγε !) και τη τόνωση του αισθήματος υπευθυνότητος του πολίτη ! (εδώ γελάνε, πάρα πολύ!).
Ο, κατά Παπαδόπουλο, περήφανος και έντιμος Έλλην υπογράφει, φαρδειά πλατειά, και λεβέντικα τη δήλωση των προθέσεών του και την ανάληψη των δηλουμένων ευθυνών και οι πόρτες ανοίγουν, στη στιγμή, διάπλατα. Τέζα η Γραφειοκρατία !
Βεβαίως, στη πράξη, έγιναν άλλα. Οι μέν λίγοι κι έντιμοι (διάβαζε μαλ....) τιμούσαν την υπογραφή τους, όμως, οι πολλοί, οι "ξύπνιοι", οι "ατσίδες" την έγραφαν εκεί που δεν πιάνει μελάνι, κι έκαναν ότι γουστάριζαν.
Και πάνω, λοιπόν, στο υπόβαθρο της ουτοπικής υπεύθυνης δήλωσης εδράστηκε η δεύτερη γενιά των αυθαιρέτων ! Τα "λυόμενα". Η μεγάλη φενάκη !
Υπογράφοντας ο "έντιμος", "υπεύθυνος" και "λεβέντης" Έλλην πολίτης μιά δήλωση, τυποποιημένη μάλιστα, ότι όταν το Κράτος του το ζητήσει θα τσακιστεί να υπακούσει (!) και ν' απομακρύνει το λυόμενό του έπαιρνε, εν ριπή οφθαλμού, άδεια εγκαταστάσεως "λυομένης οικίας", 50 - 70 μ2, αναλόγως, πάνω σε μιά αντίστοιχη μπετονένια βάση.
Η έννοια της αποδοχής της απομάκρυνσης βρισκόταν στη περίπτωση ένταξης μιάς περιοχής στο σχέδιο πόλης η την επέκτασή του και το, ένεκα τούτου, πιθανό πρόβλημα που θα δημιουργούσε το λυόμενο ! (Ζήσε Μάη μου, να φας τριφύλλι).
Στόχος πιθανόν σωστός αλλά από λάθος ηγέτες, σε λάθος πολίτες, σε λάθος εποχή και με λάθος μεθόδευση !
Για να μπορέσει ο "υπόδουλος" πολίτης ν' αποκτήσει ένα εξοχικό και να μπορέσει να παραθερίσει, λιγάκι, η οικογένειά του και να ξεχνά το πόνο του ! Να τσουλήσει κι ολόκληρος ο οικοδομικός μηχανισμός . Να πάρει μπρος και η Οικονομία, μιάς και ένας βασικός της τροχός της είναι η οικοδομή.
Τα μπάνια του λαού! (όρος που εφευρέθηκε αργότερα, από άλλο μπαγάσα πολιτικό !) Βεβαίως εδώ, δεν ξέρεις τι να πρωτοθαυμάσεις. Την ανοησία και αφέλεια των εμπνευστών του νόμου "περί λυομένων", την άγνοια του "εσώψυχου" της ελληνικής φυλής η την εφευρετικότητα και το δαιμόνιον της ράτσας, στη κομπίνα και την εξαπάτηση !
Το τι έγινε δεν περιγράφεται. Σε μέρες κατακομματιάστηκε η Αττική και πουλήθηκε ως "αγροτεμάχια" εκτός σχεδίου ! Γιά πότε κατακλύστηκαν οικοπεδικές "κουτσουλιές" 200 και 300 μ2 από δύσμορφα, ακαλαίσθητα κουτιά, δεν λέγεται.
Όπου, ότι και όσο ήθελε καθένας έχτιζε !
Και, το σπουδαιότερο, για να "λυθούν" όλα τα "τάχα" λυόμενα θα χρειαζόταν δυναμίτης. Και γιά ν' απομακρυνθούν, φορτηγά μπάζων και σκουπιδιάρικα !
Μιά συγγνωστή εγκληματική φαρσοκωμωδία που ασχήμηνε και κατέστρεψε κάθε όμορφη, αλλά και κάθε προσβάσιμη παραλία της Αττικής, κυρίως. Με τη γάγγραινα να επεκτείνεται, όταν τιγκάρησαν οι ακτές, και στα εσωτερικά δασικά της τμήματα.
Η αρχή είχε γίνει. Ο ιός της αυθαίρετης και, κυρίως, της ατιμώρητα αυθαίρετης δόμησης είχε φωλιάσει γιά τα καλά στη ψυχή και τη συνείδηση του Έλληνα. Το δέλεαρ του τεράστιου κέρδους, η διαπλοκή και η ραγδαίως αυξανόμενη διαφθορά αποτελειώνει την ημιθανή Αττική. Με καταπατήσεις, αποψιλώσεις, πυρκαϊές και κάθε λογίς αντικοινωνική συμπεριφορά και χυδαία αδιαφορία. Και το Κράτος "ωσεί παρόν", με τά όργανα του αδυνατούντα να κινηθούν, να προλάβουν, ν' αποτρέψουν η να επανορθώσουν, απ' το βάρος των χαρτονομισμάτων που κουβαλάν οι τσέπες τους! Να μη μπορούν ν' αρθρώσουν λέξη, μπουκωμένοι καθώς είναι από τα χιλιόευρα !
- Και, αισίως, φτάνουμε στη τρίτη γενιά αυθαιρέτων. Τη πιό "μεγαλοπρεπή", τη πιό νεοπλουτίστικη, τη πιό "τσακίρικη" !
Τα κτίσματα, εν πολλοίς, ντιντελάντικα ακτινοβολούν εκλεκτικισμό, φινέτσα αλλά και, αρκετές φορές, καρακιτσαρία του κερατά ! Πολλά τετραγωνικά, πολύ γκαζόν, γκαράζ, μπάρμπεκιου (η λαϊκότης της ψησταριάς και της λαδόκολλας δεν κρύβεται), το εκκλησάκι (!), πέτρινο και, συνήθως, με μιά κίτρινη, βυζαντινή, σημαία με το μαύρο δικέφαλο να θυμίζει τις "χαμένες πατρίδες" ! Και πολλή χρήση πέτρας. Μα πάρα πολλή πέτρα ! Ένα υλικό που αφθονούσε, ανέκαθεν, στη χώρα μας αλλά ανακαλύφθηκε τελευταία από το νεοπλουτισμό των Νεοελλήνων, σε συνδυασμό με την αφθονία των αλβανικών χεριών που κυκλοφορούν στην οικοδομική πιάτσα.
Δεν υπάρχει αυθαίρετο γιά αυθαίρετο που να μη καλύπτεται από πέτρα !
Οι πιό "λεφτάδες" τη χρησιμοποιούν καλόγουστα και μασίφ, ενώ οι πιό "λιγούρηδες" και άσχετοι αρκούνται στις κακόγουστες επενδύσεις, που οι γωνιές των τοίχων προδίδουν τη λογική και τεχνική του "δήθεν".
Η τελευταία πυρκαϊά πέταξε και τις τελευταίες μάσκες κι έφερε στο φως και την επιφάνεια όλη τη σαπίλα, την υποκρισία και τη διαφθορά μου μαστίζει το κοινωνικό τομέα που λέγεται "στέγη - δόμηση - χωροταξική πολιτική ". Και μαζί με το άλλο τεράστιο πρόβλημα, το "κόλπο γκρόσσο" των ημιϋπαιθρίων χώρων, αποτελούν τα χαρακτηριστικότερα μηνύματα και δείγματα της ποιότητος, των αξιών, των προτεραιοτήτων και του προσανατολισμού της κοινωνίας μας .
Να μας χαιρόμαστε !