Η ελληνική γλώσσα. Ιστορία, εννοιολογία και σοφία. (Μέρος ΙΙ).

..."τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική". (Οδ. Ελύτης).

   ΙΣΤΟΡΙΑ

   Όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες «ακουμπούν» στην ελληνική, από την οποία δανείζονται πολλά στοιχεία.  καθιστώντας την έτσι  «μητέρα όλων των ευρωπαϊκών γλωσσών», όπως αναφέρει ο γλωσσολόγος Francisco Adrados.

   Η Ελληνική γλώσσα απεικονίζει με λέξεις πάμπολλες  έννοιες και αποχρώσεις αυτών, οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες. Π.χ. « άμιλλα», «θαλπωρή» και το πασίγνωστο «φιλότιμο», άγνωστο εκτός Ελλάδος, όχι μόνον σαν λέξη αλλά και σαν έννοια.  Και όχι μόνον, αλλά μπορεί να απεικονίσει την ίδια ακριβώς έννοια με πλήθος λέξεων, κάτι που φανερώνει τον πλούτον της. Π.χ. κόκκινο, ερυθρό, πορφυρό, άλικο.

   Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη «ζωή» από τον «βίο», την «αγάπη» από τον «έρωτα». Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, την «ατυχία» από τη «δυστυχία», το «συμφέρον» από το «ενδιαφέρον», το «έτυχε» από το «πέτυχε».

   Είναι εντυπωσιακά χαρακτηριστικό πως η ίδια η Ελληνική γλώσσα διδάσκει και πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και, ενδεχομένως, άγνωστων  λέξεων. Π.χ. η λέξη «πειρούνι». Όποιος διαθέτει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, θεωρεί προφανές ότι πρέπει να το γράψει με «ει» και όχι με «ι», όπως και γίνεται. Γιατί το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει «τρυπώ», «διαπερνώ», (επειδή με αυτό τρυπάμε το φαγητό). Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος», δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει «κριθεί») και όχι από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει «κρυφτεί»). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα γιά τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κ.λπ), όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιό σωστά, εφόσον βέβαια διαθέτουμε βασική κατανόηση των κανόνων της γλώσσας μας.

   Επιπλέον, η ορθογραφία πολλές φορές, με αντίστροφη διαδικασία, συνεπικουρεί την ετυμολογία αλλά και την ανίχνευση της ιστορική πορείας κάθε λέξης. Συνεπώς, αυτό που μπορεί να βοηθήσει στο να κατανοήσουμε την καθομιλουμένη νεοελληνική γλώσσα -περισσότερο από οτιδήποτε άλλο-  είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.

   Είναι σχεδόν εγκληματικό να διδάσκονται στα σχολεία τα Αρχαία με τον απαράδεκτο και αντιπαιδαγωγικό τρόπο που διδάσκονται σήμερα -όταν και όπως- κάτι που καθιστά αντιπαθή και απωθητική μιά συναρπαστική γλώσσα, η οποία κρύβει μέσα της τόση σοφία και τέτοιο μεγαλείο.

   ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ

    Η φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.  Όπως γράφει ο ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος: «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, καθώς μη γνωρίζοντας γλώσσες, μιλάνε μεταξύ τους μόνο με τη μουσική».

   Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ περιγράφει ως εξής τις εμπειρίες του από ένα ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μιά γλώσσα που ήταν γιά μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα -μητέρα των εννοιών μας- μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μιά γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα απόλυτα οικεία, μόνο και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει».

   Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής.

   Αλλά και ο Γίββων μίλησε γιά μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που «δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων». Είναι χαρακτηριστικό πως οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα γιά νότες, αλλά χρησιμοποιούσαν τα γράμματα του αλφαβήτου.

   «Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που, μαζί με τους κανόνες, προφυλάσσουν από την παραφωνία μιά γλώσσα κατ' εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου.

   Είναι γνωστό πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».

   Δυστυχώς κατά την μακραίωνα πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή, (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και διατήρησαν), η οποία και τονιζόταν ιδιαίτερα από την διαφορά προφοράς μεταξύ μακρών και βραχέων και τη χρήση τόνων και πνευμάτων, χάθηκε. Πιθανότητα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

     Είναι αξιοπερίεργο πως σε κάποιες επαρχίες υπάρχουν ακόμη αρχαία γλωσσικά στοιχεία απολύτως ενσωματωμένα στην τωρινή καθομιλουμένη. Ιδίως η κρητική διάλεκτος βρίθει από τέτοια. Π.χ. η πασίγνωστη λέξη -σήμα κατατεθέν των Κρητικών- «σύντεκνος», η «όρνιθα», κ.α.

   Τέλος, σε σχέση με την όμορη Λατινική, όπως γράφει ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε προικισμένη με μία γλώσσα εύηχη και γεμάτη μουσικότητα». Γι' αυτό και επεβλήθη αβίαστα στους Λατίνους, κυρίως στην αριστοκρατική και ανώτερη πνευματικά τάξη. Κυρίως χάριν της μουσικότητός της. 
   Και από προσωπική εμπειρία, μπορώ να καταθέσω πως πολλές φορές, ξεναγώντας γκρουπς σε ξένες -απίθανες- χώρες, παρετήρησα αγνώστους να "στήνουν αυτί" και να παρακολουθούν -προφανώς μη καταλαβαίνοντας γρι- μόνο και μόνο γιά ν' απολαμβάνουν την εντυπωσιακή μουσικότητα της άγνωστης σ' αυτούς γλώσσας.

   Υ.Γ. Εν επιγνώσει των ανωτέρω και αναλογιζόμενος πως σήμερα την Ελληνική Παιδεία -άρα και την γλώσσα- την διοικούν και κανοναρχούν αμόρφωτοι και φανατικά μισαλλόδοξοι τύποι σαν τον μοχθηρό και υπναλέο κομμουνιστή μεγαβούβαλο και την νεαζηλανδέζικης ράτσας προβατίνα, μελαγχολώ.