Άχρηστες αναπολήσεις.

  Η Όπερα του Μανάους.

Στις ώρες της απέραντης μοναξιάς το μυαλό αδρανεί και μπαίνει στον αυτόματο πιλότο. Καθώς η ψυχή δεν το τροφοδοτεί με πρώτη ύλη θεμάτων, αυτό γυρίζει σαν την μπίλια στη ρουλέτα και κάθεται -τυχαία- σε όποιο σταθμό την μνήμης τελειώνει η φόρα της.

Χθες, «κάθισε» σε μια παλιά μου ανάμνηση και τη μανία που μου δημιούργησε η απίστευτη ιστορία ενός Ιρλανδού τυχοδιώχτη, ο οποίος -όντας μετανάστης στο Περού- βάλθηκε, μετά ανάλογης μανίας κι αυτός, να «στήσει» Όπερα στον Αμαζόνιο, πιστεύοντας πως η μουσική θα εξημέρωνε τους άγριους ιθαγενείς του. Και μάλιστα να φέρει να τραγουδήσει στα εγκαίνιά της τον… Καρούζο! Ο τύπος λεγόταν, μάλλον, Μπράιαν Φιτζέραντ και ήταν έμπορος καουτσούκ. Κατ΄ άλλους ήταν γιατρός.

Είχα δει προ πάρα πολλών χρόνων την σχετική ταινία: «Φιτσγκαράλντο, ο τυχοδιώχτης του Αμαζονίου», με πρωταγωνιστές τον Κλάους Κίνσκυ και την Κλαούντια Καρντινάλε, και κάθε φορά, από τις έξη φορές που ταξίδεψα σ΄ εκείνα τα μέρη, οδηγώντας γκρουπ και μένοντας 2-3 νύχτες σε διάφορες λότζες περί το Μάντρε ντε Ντίος, «ξεψάχνιζα» τους ιθαγενείς, προσπαθώντας να μάθω την πραγματική ιστορία αυτού του απίθανου γεγονότος. Και κάθε φορά άκουγα και διαφορετική εκδοχή, καθώς ο μύθος υπερεκάλυπτε την αλήθεια και η πλοκή του εξηρτάτο από την φαντασία αυτού που τον αναπαρήγαγε. Η ιστορία αυτή είχε καταντήσει μανία για μένα.

Τελικά -και κατά την επικρατέστερη, κατ΄εμέ, εκδοχή- όντως υπήρξε κάποιος τέτοιος παλαβορομαντικός τύπος ο οποίος ήταν γιατρός, και κυκλοφορώντας με ένα πλοιάριο, περιέθαλπε τους άρρωστους ιθαγενείς, όπως έκανε ο Λίβινγκστον στην Αφρική. Κάποτε, αναπλέοντας τον Αμαζόνιο και προκειμένου να… κόψει δρόμο έβγαλε το καράβι του στην ξηρά και με γλίστρες από κορμούς ξύλων, σκοινιά, πρωτόγονα βαρούλκα και μπόλικους ιθαγενείς βαστάζους, ανεβοκατέβηκε έναν λόφο και έριξε το καράβι του στον απέναντι κλάδο του ποταμού. Με την υπόθεση αυτή να φαντάζει σαν θαύμα για την εποχή της!

Η ιστορία του δεν ξέρω πως διασταυρώνεται με την Όπερα, όμως στην τελευταία μου επίσκεψη σ΄ εκείνα τα μέρη, κατάφερα να βρώ -μέσα σε μια μικρή λιμνούλα δίπλα στον ποταμό, την οποία δημιούργησε κάποτε μεγάλη και αιφνίδια υπερχείλισή του- το κουφάρι ενός μικρού καραβιού που σάπιζε παγιδευμένο μέσα της. Φαίνεται πως το καραβάκι δεν μπόρεσε να βγεί καθώς τα νερά του ποταμού τραβήχτηκαν γρήγορα και εκείνο «κάθισε» στον πάτο της. Υπήρξε ένας πλωτός σταθμός α΄ βοηθειών στη ζούγκλα του Αμαζονίου, που η φύση του διέκοψε απότομα την δράση και αποστολή.

Όσο για την Όπερα, πράγματι κατασκευάστηκε στο Μανάους της Βραζιλίας, στη συμβολή των δύο μεγάλων κλάδων του Αμαζονίου, (Ο Ρίο Νέγκρο χύνεται στον Αμαζόνιο), και όντως στα εγκαίνιά της, (7/1/1897), τραγούδησε ο Καρούζο! Όσο ποιά παράσταση πρωτοανέβηκε, δεν κατάφερα να μάθω ποτέ!