Τρίτη 17 Απριλίου 2012

PERU. Μικρές πινελίτσες Ιστορίας.(Ι)

   Η εκστρατεία

   Η παγκόσμια Ιστορία έχει συνέχεια, ροή και διαπλοκή, με την αρχή της να χάνεται στα βάθη των χιλιετηρίδων.
   Η ιστορία όμως της Νοτ. Αμερικής έχει συγκεκριμένη ημερομηνία γέννησης. Την ανακάλυψή της από τον Κολόμβο, στο τρίτο του ταξίδι στην περιοχή, το 1498.
   Τα ταξίδια του Κολόμβου λειτούργησαν σαν πιστολιά αφέτη γιά τους πάσης φύσεως τυχοδιώκτες, καιροσκόπους, καταδιωκόμενους, κακοποιούς και, γενικά, γιά κάθε στερημένο και πειναλέο ρεμάλι, διψασμένο γιά γρήγορο πλουτισμό. Η φήμη των αμύθητων θησαυρών που περίμεναν κάθε τολμηρό σφετεριστή, γαρνιρισμένη με μπόλικη υπερβολή, γρήγορα οδήγησε Ισπανούς και Λουζιτανούς, (Πορτογάλους), στο κυνήγι τους.

   Με την Συνθήκη της Τορτεσίγιας, (1494), υπό την έγκριση του Πάπα Αλέξανδρου του Στ’, του Βοργία, Ισπανοί και Πορτογάλοι μοίρασαν την «πίττα» των Νέων Εδαφών και ξεχύθηκαν, καθ’ ένας στο «κομμάτι» του, γιά την αξιοποίησή του.
   Η πρώτη Αντιβασιλεία που δημιουργήθηκε στα νέα εδάφη ήταν αυτή με έδρα τον Παναμά, και όνομα «Νέα Καστίλλη», η οποία και απετέλεσε ορμητήριο γιά την περαιτέρω, μέχρις ολοκλήρωσης, κατάκτηση της Ηπείρου. Γεγονός που συντελέσθηκε έως τα μέσα του 16ου αιώνα.
   Αφετηρία του ενδιαφέροντος η ανακάλυψη του Ειρηνικού Ωκεανού από τον Πορτογάλο Νούνιεθ ντε Μπαλμπόα τον Σεπτέμβριο του 1513 και κλειδί η κατάκτηση του Περού. Ο Μπαλμπόα, εξέχουσα φυσιογνωμία στο τυχοδιωκτικό πάνελ, είχε στην ομάδα του μία άλλη εξόχως παλιανθρωπίστικη προσωπικότητα, τον Φρανθίσκο Πιθάρρο, ο οποίος το 1519, μέσα σ’ ένα χορό δολοπλοκιών και συντροφικών μαχαιρωμάτων διατάχτηκε να συλλάβει κι αποκεφαλίσει  τον Μπαλμπόα.
   Οι έντονες φήμες γιά ύπαρξη μεγάλης και πλούσιας χώρα ερέθιζε κάθε τολμηρό καιροσκόπο και πολλοί, δειλά-δειλά, αποτολμούσαν εξορμήσεις προς νότο, που όμως έμεναν ανολοκλήρωτες και απλώς κουβαλούσαν πίσω κακουχίες, εξάντληση απώλειες και… φήμες.



Francisco Pizarro
   Το 1524 οι παράτολμοι Πιθάρρο και Αλμάγκρο που πίστεψαν ακράδαντα στο θρύλο περί της πλούσιας γης, μαζί μ’ έναν μισοπάλαβο κληρικό, τον Ερνάντο ντε Λούκε, έφτιαξαν εταιρεία βάζοντας κεφάλαιο ότι είχαν και δεν είχαν και πέτυχαν συμφωνία με τον Ντε Άβιλα, «ό,τι πιάσουμε μισά-μισά», να πάρουν άδεια εξερεύνησης. Ο ρόλος του Λούκε, του τρίτου της παρέας, παρέμεινε ιστορικά αδιευκρίνιστος, καθ’ όσον δεν αναφέρθηκε ξανά. Λέγεται πως τον έβαλαν στο κόλπο, επειδή τα μεγάλα συνεταιράκια ήσαν εντελώς αγράμματα και χρειάζονταν κάποιον γραμματιζούμενο γιά τους λογαριασμούς. Λένε πως μάλλον πέθανε σύντομα.
   Το Σεπτέμβριο του 1524 ο Πιθάρρο σαλπάρισε γιά το πρώτο ταξίδι στο Νότο, σε μιά καθαρά ανιχνευτική αποστολή, προς επιβεβαίωση των φημών. Έφτασε μέχρι τον ποταμό Βιρού, πήρε τις πληροφορίες που ήθελε και γύρισε πίσω.
   Στο δεύτερο, με πλοηγό-καπετάνιο τον έμπειρο Μπαρτολομέ Ρουίθ, ανακάλυψε το νησί του Κόκορα, (Gallio), και είδε με τα μάτια του ιθαγενείς να συναλλάσσονται με χρυσά κι αργυρά αντικείμενα. Γιάλισε το μάτι του και από τότε δεν ξεκόλλαγε από εκεί ούτε με βίντσι! Σαν τον Παπανδρέου απ’ την πρωθυπουργική καρέκλα!
   Έστειλε πίσω στον Παναμά όσους αρρώστησαν, κουράστηκαν, κιότεψαν και τον Αλμάγκρο γι’ αναφορά και ενισχύσεις. Αυτός, με πολύ πείσμα και περισσότερη γενναιότητα, αφού είπαμε πως ο Πιθάρρο μπορεί να ήταν παλιάνθρωπος και ρεμάλι αλλά, συνάμα ήταν ατρόμητο ρεμάλι, συνέχισε την εξόρμηση με μικρή ομάδα 16, μόλις, ανδρών, (κατ’ άλλους 13), μέχρι το βόρειο άκρο του σημερινού Περού, το Τούμπεθ!
   Εκεί, φθάνοντας στα όρια της ανθρώπινης αντοχής, κατάλαβε πως δεν το έπαιρνε άλλο, ξεκουράστηκε, μάζεψε πληροφορίες και γύρισε στον Παναμά γιά να οργανώσει το τρίτο κι αποφασιστικό ταξίδι προς εκπλήρωση των πόθων του.

   Γιά να «δέσει», μάλιστα, καλύτερα τη «δουλειά», πετάχτηκε μέχρι την Ισπανία, το 1528, και διαπραγματεύτηκε, απ’ ευθείας, με τον Βασιλιά Κάρολο. Έτσι γύρισε το 1530 με τον τίτλο του Κυβερνήτη των μελλοντικών κατακτήσεων και τον τίτλο του μοναχού του Τάγματος Σαντιάγκο. Εννοείται πως τώρα μπορούσε να κάνει του κεφαλιού του και ό,τι γουστάρει, χωρίς το φόβο και την έγκριση του Αντιβασιλέα της Νέας Καστίλλης. Για εμπράγματη, μάλιστα, υποστήριξη και προστασία κουβάλησε μαζί του και τα τρία αδέλφια του. (Ερνάντο, Χουάν και Γκονθάλο). Βεβαίως, όλα αυτά δεν πολυάρεσαν στο συνεταιράκι του τον Αλμάγκρο και απετέλεσαν το γεγονός που μετέτρεψε τη φιλία τους σε λυκοφιλία και μετά σε έχθρα, με τραγικά επακόλουθα γιά όλους.

   Το τρίτο και καθοριστικό γιά την Ιστορία και τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων, ταξίδι του Πιθάρρο ξεκίνησε το 1532. Στις 13 Μαΐου 3 πλοία με 200, περίπου, άνδρες αγκυροβόλησαν στο Τούμπεθ, που οι κάτοικοί του, βλέποντας τα καράβια να πλησιάζουν το έβαλαν στα πόδια και το εγκατέλειψαν.
   Από εκεί άρχισε η ανάβαση των Άνδεων και η αντίστροφη μέτρηση γιά την κατάλυση μιάς μεγάλης Αυτοκρατορίας. Της Αυτοκρατορίας των Ίνκας.

   Ένας μοναδικός σταθμός στην παγκόσμια Ιστορία, όπου η μοίρα, οι συμπτώσεις και ο απαράμιλλος ηρωισμός μιάς δράκας αδίστακτων παλιανθρώπων έκαναν τους δείκτες της ν’ αλλάξουν φορά Με γεγονότα απίστευτα αλλά αληθινά και που κάνουν μιά Ήπειρο ν’ αλλάζει χέρια, σαν σε παρτίδα τάβλι, που όλα κρίθηκαν σε μιά ζαριά!



   Αυτοκρατορία των Ίνκας. Μάχη Καχαμάρκας.

Ινκα, μεγαλοπρεπής

   Οι Ίνκας απετέλεσαν τον τελευταίο κρίκο στη μακρά αλυσίδα πολιτισμών που άνθισαν στα οροπέδια των Άνδεων και προς τα δυτικά τους, μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό, πριν τους κατακτήσουν οι Ισπανοί. Γιά το λόγο αυτό, αφού οι Ισπανοί κατακτητές πήραν κατ’ ευθείαν από τα χέρια τους τη σκυτάλη της Ιστορίας, γνωρίζουμε σήμερα γιά τους Ίνκας, πολύ περισσότερα από οιονδήποτε προηγούμενο πολιτισμό.


   Οι Ίνκας άνθισαν και μαράθηκαν, σαν αυτοκρατορία, σε μόλις ένα αιώνα. Ό,τι χτίστηκε με αίμα, ιδρώτα και αγώνα εκατό, περίπου, άρκεσε μισή (!!!), μόλις ώρα γιά να σωριαστεί σε συντρίμμια

Fransisco Pizarro
    Δεν υπάρχει προηγούμενο στην Παγκόσμια Ιστορία, όπου ολόκληρη Αυτοκρατορία καταρρέει με μία μόνο ολιγόλεπτη μάχη. Όπου 62 ιππείς και 102 πεζικάριοι κατατρόπωσαν 40.000 αντιπάλους, σκοτώνοντας 2.800 και τραυματίζοντας άλλους 10.000, με μόνη απώλεια τον ελαφρύ τραυματισμό ενός αλόγου!


   Πολλοί μύθοι, παραδόσεις και φήμες. έχτισαν ένα θρύλο γύρω από τους Ίνκας, που στο μεγαλύτερό του μέρος είναι παραμύθι. Ένα παραμύθι που συμφέροντα, σκοπιμότητες και αμορφωσιά συντηρούσαν επί αιώνες. Η αρχαιολογική σκαπάνη και η ψύχραιμη κι εμπεριστατωμένη ιστορική μελέτη ξεκαθαρίζει, ακόμη και σήμερα, τα πράγματα, διαχωρίζοντας την ήρα του ψεύδους από το στάχυ της αλήθειας.



Ίνκα, γιός του Ήλιου
    Η ανυπαρξία γραπτού λόγου από όλους τους πολιτισμούς της Ηπείρου, μας στερεί από γραπτές μαρτυρίες και προσφέρει γόνιμο έδαφος σε μύθους, εικασίες, φαντασιώσεις, υποκειμενικές ερμηνείες και παραπληροφόρηση.
   Κατ’ αρχήν, ο όρος Ίνκα δεν προσδιορίζει τη φυλή, ή τον λαό, αλλά τον ηγέτη του. Κατ’ επέκταση με την οικογενειακή ονομασία, κάτι μεταξύ ονόματος και τίτλου, όλες οι φυλές που, σταδιακά, στην εκατόχρονη ανάπτυξή τους ενσωμάτωναν οι ισχυροί Ίνκας ηγεμόνες στην επικυριαρχία τους, πήραν το όνομα Ίνκας. Σωστότερος φυλετικός προσδιορισμός των πρώτων φυλών Ίνκας είναι ο όρος Κέτσουα.


Ίνκα Ουαίνα Καπάκ
   Την εποχή της κατάρρευσής τους οι Ίνκας είχαν μία αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την σημερινή νότιο Κολομβία μέχρι τα μισά της Χιλής και είχε υπό το στέμμα τους περίπου 8.000.000 υπηκόους. Όμως, κατ’ ατυχή γι’ αυτούς συγκυρία, όταν εισέβαλε ο Πιθάρρο η Αυτοκρατορία ήταν διχασμένη. Ο τελευταίος Ίνκα βασιλιάς, ο Ουαΐνα Καπάκ είχε πεθάνει χωρίζοντας το κράτος του στα δύο. Με ηγεμόνες στο μεν νότιο μέρος, με έδρα το Κούσκο, τον νόμιμο γιό του Ουασκάρ και το βόρειο, με έδρα το Κίτο, (σημερινή πρωτεύουσα του Ισημερινού), τον νόθο γιο του, τον φιλόδοξο Αταχουάλπα.
   Ο τελευταίος υπήρξε και η μοιραία φιγούρα του δράματος. Νέος, τριαντάρης περίπου, πονηρός, μοχθηρός και άπληστος δεν αρκέστηκε στη μοιρασιά αλλά ξεκίνησε εμφύλιο γιά την ανατροπή του αδελφού του και την επανένωση του κράτους, υπό το σκήπτρο του. Μάλιστα, καθ’ όν χρόνον ο Πιθάρρο με τη χούφτα των ανδρών του ανέβαινε στις Άνδεις να τον συναντήσει, κάτι που έγινε τελικά στην Καχαμάρκα, στρατεύματα του Αταχουάλπα είχαν νικήσει το στρατό του Ουασκάρ και είχαν αιχμαλωτίσει τον ίδιο.



Ίνκα Αταχουάλπα
  Τελικά, μετά από πολλές περιπέτειες, συναντήθηκαν στην έρημη Καχαμάρκα, γνωστή τακτική των Ινδιάνων που τρομοκρατημένοι στη θέα των σιδηρόφρακτων Ισπανών και των αλόγων τους, έφευγαν τρεχάλα εγκαταλείποντας τα πάντα. Μέσα στη πόλη ο Πιθάρρο με ακροβολισμένο το στρατό και το πυροβολικό του, επί κεφαλής του οποίου ήταν ο Πέδρο ντι Κάντια, ο Έλληνας! περίμενε ο παμπόνηρος τον μπουνταλά, όπως απεδείχθη, Αταχουάλπα να έρθει να γνωριστούνε φιλικά και να τα πούνε, τάχα, σαν παλιοί μακαντάσηδες!
   Έξω, στρατοπεδευμένος στην πλαγιά, με 30 έως 40 χιλιάδες νοματαίους, οπλισμένους με ακόντια, ρόπαλα, τόξα και κεφαλοθραύστες, βρισκόταν ο Αταχουάλπα και περίμενε.
Αταχουάλπα
   Αφού ανταλλάζανε γιά ημέρες σειρά αγγελιαφόρους, παίζοντας τη γάτα με το ποντίκι, όπου  καθένας περνούσε τον εαυτό του γιά γάτα και τον απέναντι γιά ποντίκι, τελικά το Σάββατο στις 16 Νοεμβρίου 1532, αργά το απόγευμα, μπήκε στην πλατεία της πόλης ένα μικρό μέρος από το λεφούσι του Αταχουάλπα, πολύ στριμωχτά όμως, λόγω μικρής χωρητικότητος της πλατείας, γεγονός το οποίο γνώριζε ο Πιθάρρο και ποντάριζε σ’ αυτό. Στο μέσον της παράταξης, πάνω σε φορείο βαστάζων, συν γυναιξί και τέκνοις και ολοστόλιστος γιά εντυπωσιασμό, ο αφελής και ματαιόδοξος Αταχουάλπα, περιτριγυρισμένος από ανώτατους αξιωματούχους, τιτουλάριους και φυλάρχους, περίμενε γεμάτος αλαζονεία την έλευση του Πιθάρρο.
   Εκείνος, συνεννοείται με τους δικούς του:
   - Μάγκες, μόλις ακούσετε το σύνθημα «Σαντιάγκο», ορμάτε με μανία και βαράτε στο ψαχνό!
   Διαλέγει τέσσερις ψυχωμένους πάνοπλους στρατιώτες, κάνει το σταυρό του και προχωρεί θαρρετά προς την παράταξη του εχθρού. Ενέργεια γιά διδασκαλία και παράδειγμα ανδρείας σε όλες τις στρατιωτικές ακαδημίες!

Η σύλληψη του Αταχουάλπα από τον Πιθάρρο
    Διασχίζει το απορημένο πλήθος Ινδιάνων, που παραμερίζει έκπληκτο, πλησιάζει το φορείο του Αταχουάλπα, τον γραπώνει από το μπράτσο και τον ακινητοποιεί, φωνάζοντας δυνατά το σύνθημα!


   Εν ριπή οφθαλμού, στην πλατεία έγινε χαμός! Τα πυροβόλα βρόντηξαν, τα άλογα κάλπασαν κι οι πεζικάριοι όρμησαν αλαλάζοντας. Οι Ινδιάνοι βλέποντας τους μπροστινούς τους να σωριάζονται σμπαραλιασμένοι και καταματωμένοι, πριν καλά-καλά τους πλησιάσουν οι στρατιώτες είχαν κάνει μεταβολή κι έτρεχαν κουτρουβαλώντας στις εξόδους της πλατείας, όπου και τσαλαπατιόντουσαν από τη σπουδή τους να την διαφύγουν.
   - Φευγάτε να φεύγουμε και τρεχάτε ποδαράκια μου….!



Η αιχμαλωσία του Αταχουάλπα
    
   Ο Πιθάρρο κι οι τέσσερις, λιανίζοντας με τα σπαθιά τους όποιον εύρισκαν μπροστά τους, έσυραν τον αποσβολωμένο αρχηγό, που πριν καταλάβει τι συμβαίνει, βρέθηκε αιχμάλωτος και σιδεροδέσμιος στα χέρια των εχθρών του!


   Στο μεταξύ, οι Ισπανοί είχαν πάρει το κατόπι τους έντρομους Ινδιάνους που έψαχναν καταφύγιο στα βουνά και τους λιανίζανε αλύπητα! Το ολοκληρωτικό μακελειό το απέτρεψαν τα σκοτάδια της νύχτας που έπεφταν. Ο απολογισμός της μάχης ανεφέρθη στην αρχή. Τέτοια μάχη και τέτοια νίκη με μηδενικές απώλειες, δεν νομίζω να έχει καταγράψει ποτέ η Ιστορία.



















Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου