Σάββατο 14 Απριλίου 2012

ΜΙΚΡΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΣΕ ΤΟΠΟΥΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΥΣ

Σκέψεις

   Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βγάλεις την απαρέσκεια γιά τα τεκταινόμενα στη δημόσια ζωή μας. Καθένας επιλέγει τον δικό του.
   Η στήλη διάλεξε την αναδρομή σε τόπους ενδιαφέροντες και χρόνους ευτυχέστερους. Με την ελπίδα πως κάποιοι συμφωνούντες αναγνώστες θα την ακολουθήσουν στη φυγή της. Είτε με τη μνήμη και την αναπόληση, είτε με τη φαντασία και την προσμονή. 


 ΠΕΡΟΥ. Ένα λίκνο της Δημιουργίας, της Φύσης, του Ανθρώπινου πολιτισμού.

   Αναμφίβολα θα παραξενευτούν πολλοί, όταν θ’ ακούσουν πως ο πληρέστερος, σήμερα, ταξιδιωτικός προορισμός είναι το Περού. Η καταπληκτική χώρα της Νοτίου Αμερικής και το μεγαλύτερο και πιο ανεξερεύνητο, από ιστορικής και γεωγραφικής πλευράς, μέρος του πλανήτη. Ένας τόπος όπου σήμερα ανασκάπτεται, σε όλη του την έκταση, από αρχαιολογικές σκαπάνες όλων των προηγμένων χωρών. Αποτελεί, επίσης, το τελευταίο κομμάτι του πλανήτη που δείχνει πως η Δημιουργία δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει τη δουλειά της. Οι σεισμοί στην περιοχή των Άνδεων, της μακρύτερης οροσειράς της Γης, αποδεικνύουν ότι ακόμη «ψάχνεται» και τακτοποιεί τα του οίκου της, με τις γνωστές συνέπειες γιά το σπουδαιότερο αλλά και πολύ αδύναμο, μπροστά της, ανθρώπινο είδος!
   Βασικά κίνητρα που εξάπτουν την ερευνητική περιέργεια και φαντασία των αρχαιολόγων- ερευνητών είναι η απουσία γραφής από όλους τους προκολομβιανούς πολιτισμούς της περιοχής, (και είναι πάμπολλοι, οπότε η επεξήγηση των μυστηρίων που συνεχώς προκύπτουν, αυξάνει το ενδιαφέρον) και η άριστη κατάσταση των ευρημάτων. Γεγονός το οποίον οφείλεται στις κλιματολογικές συνθήκες και τη σύσταση των εδαφών.

   Το όνομά της η χώρα το πήρε από κάποιες φήμες που έφτασαν στ’ αυτιά των πρώτων «κονκισταδόρες», (κατακτητών), που κατέβηκαν, δειλά-δειλά κι επιφυλακτικά από το βορρά, πριν ο Φρανθίσκο Πιθάρρο, (Φρανσίσκο Πιζάρρο γιά τους μη γνωρίζοντες την ισπανική, και μάλιστα στο καστιλλιάνικο γλωσσικό της ιδίωμα), προχωρήσει τολμηρά κι αποφασιστικά, ψάχνοντας στα τυφλά, και κατακτήσει τη χώρα. Λιανίζοντας όσους ατυχείς ντόπιους ινδιάνους βρήκε μπροστά του, στην αναζήτηση -τι άλλο- χρυσού και εδαφών γιά τον Ισπανό βασιλιά Κάρολο Α΄, τον Κουΐντο και «ψυχών», τάχα, γιά τον Ισπανό Ιεροεξεταστή Αρχιεπίσκοπό του. (Να βάλουμε και κανένα «υψηλό ιδανικό» στη «μπίζνα», αφού η υποκρισία βασίλευε ανέκαθεν στον Κόσμο. Αυτή η ίδια που βάφτιζε το κρέας σε ψάρι, σε περίοδο νηστείας στον Μεσαίωνα, την «κονόμα» σε ιερό σκοπό, στην κατάκτηση της Αμερικής και τα «στρατόπεδα συγκεντρώσεως» σε «στρατόπεδα κλειστής φιλοξενίας», στη σύγχρονη Ελλάδα!).  Κατά τις φήμες αυτές, πέρα κατά το νότο υπήρχε μιά πολύ μεγάλη και πλούσια χώρα, τίγκα στο χρυσάφι, το ασήμι και το μαργαριτάρι, που τον ηγεμόνα της τον έλεγαν Μπιρού. Λέγε, λέγε και με τη σχετική παραφθορά το Μπιρού έγινε Περού!

   Η σχεδόν πλήρης απουσία βροχών στην παραθαλάσσια λωρίδα της χώρας, όπου και αναπτύχθηκε το πλείστον των αρχαίων πολιτισμών, (οι Ίνκας δεν αποτελούν αρχαίο πολιτισμό, τον αμερικανικό Μεσαίωνα εκφράζουν), συνιστά γεγονός που κάνει όλα τα ταφικά και άλλα ευρήματα να προκύπτουν σχεδόν άθικτα και απρόσβλητα από τον μεγαλύτερο εχθρό των θαμμένων αντικειμένων, την υγρασία, που προκαλεί σήψη και καταστροφή.
   Τα πολύ ενδιαφέροντα αντικείμενα, (χρυσά, ασημένια, κεραμικά και υφαντά), που συνεχώς βγάζει στην επιφάνεια η αρχαιολογική σκαπάνη, αποτελούν προϊόντα εξαίρετης τέχνης και δείγματα αξιόλογου πολιτισμού. Τέλος, τα ανθρωπολογικά στοιχεία που προκύπτουν από τις άριστα διατηρημένες ανθρώπινες μούμιες που ανακαλύπτονται, διάσπαρτες εδώ κι εκεί κατά εκατοντάδες, και η μελέτη τους, ρίχνει φως στην ιστορία του Ανθρώπου. Την προέλευση, τον εποικισμό της περιοχής, τις φυλετικές διαφορές και συγγένειες, καθώς και τα ήθη και έθιμα των λαών της κάθε εποχής.

   Επειδή δεν αρέσκομαι στην απαρίθμηση αριθμών, αφού τα νούμερα ξεχνιόνται γρήγορα, ενώ τα ισοδύναμά τους απομνημονεύονται εύκολα, αναφέρω πως η έκταση του Περού, γιά όποιον δεν το πιάνει το μάτι του, είναι σχεδόν 10/πλάσιο της Ελλάδος, (ακριβώς 9,5 φορές) και ο πληθυσμός του, αρκετά πάνω από το διπλάσιο του ελληνικού.

   Το Περού, γεωγραφικά, αρχίζει ακριβώς από τη γραμμή του Ισημερινού και εκτείνεται προς τα κάτω, καθώς αρχίζει να στενεύει η Ήπειρος. Αποτελείται από 3 παράλληλες και διαφορετικές γεωλογικά λωρίδες που κατεβαίνουν από βορρά προς νότο. Η στενή παραλιακή πεδινή, αν και γενικώς είναι άνυδρη και γι’ αυτό έρημος, αλλά και με πολλή υγρασία που φέρνει η γειτνιάζουσα θάλασσα, στεγάζει το μεγαλύτερο μέρος εκείνου του κομματιού του πληθυσμού που απαρτίζεται από τους απογόνους των κατακτητών Ισπανών, τους κατά καιρούς μεταναστεύοντες απ’ όλα τα μέρη της Γης και των «ανθρώπινων προϊόντων» της επιμειξίας που επακολούθησε, από όλα αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία. (Το προκύπτον ανθρώπινο χαρμάνι λέγονται «μεστίζος»).
   Η επόμενη, συνορεύουσα με την παράλιο λωρίδα ορεινή ζώνη, γνωστή ως Σιέρρα, περιλαμβάνει, βασικά, την εκπληκτική οροσειρά των Άνδεων και το μεταξύ δύο σειρών κορυφογραμμών, που τρέχουν παράλληλα αλλά αποκλίνοντας στην αρχή και συγκλίνοντας στο τέλος, δημιουργούν μια πλατειά αγκαλιά που περικλείει ένα τεράστιο οροπέδιο, που λέγεται Αλτιπλάνο. (Στο Αλτιπλάνο, μοιραζόμενη μεταξύ του Περού και της νοτιότερης αυτού Βολιβίας, βρίσκεται η λίμνη Τιτικάκα, η υψηλότερη λίμνη του κόσμου, η κοιτίδα και το λίκνο των τελευταίων προκολομβιανών πολιτισμών).

Λαϊκοί χοροί στο δρόμο
    Οι Άνδεις, ως οροσειρά, συνιστούν τον γεωλογικά νεώτερο, μακρύτερο, ομορφότερο και συγκλονιστικότερο ορεινό όγκο της Γης, ο οποίος διατρέχει το δυτικό μέρος της Νοτ. Αμερικής, απ’ άκρου σ’ άκρο. Κάπου 6500 χιλιάδες χιλιόμετρα, κατά μήκος του Ειρηνικού!
   Η μη εισέτι «ενηλικίωση» του σχηματισμού αυτού, δημιουργεί γεωλογική αστάθεια που προκαλεί τους μεγαλύτερους και καταστρεπτικότερους σεισμούς στον πλανήτη, αφού οι διεργασίες διαμόρφωσής του συνεχίζονται ακόμη.

Cincero market
    Η Σιέρρα αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της χώρας με το περίφημο Αλτιπλάνο να κατοικείται από σχεδόν αμιγείς αυτόχθονες ινδιάνους, με τα πρωτόγονα μουσικά όργανα, την καταπληκτική μουσική τους, (π.χ. «Το πέταγμα του κόνδορα»), την μοναδική τους κουλτούρα, τις παγανιστικές θρησκευτικές δοξασίες και, γενικότερα, τον τρόπο ζωής τους.
   Στο Αλτιπλάνο άνθισαν οι δύο τελευταίοι και πιο γνωστοί προκολομβιανοί πολιτισμοί, των Τιαχουανάκο, (κυρίως σε σημερινό βολιβιανό έδαφος), και των Ίνκας, που, πλην των άλλων, γνώρισαν στον κόσμο την πατάτα, (πάνω από 3000 είδη καλλιεργούνται εκεί!), το καλαμπόκι και την ντομάτα! Χωρίς να παραβλέπουμε, βεβαίως, το ναρκωτικό της παγκόσμιας ελίτ, την κοκαΐνη.

Amazonia
    Τέλος, εκείθεν της Σιέρρα, προς ανατολάς, εκτείνεται το ανατολικό κομμάτι της χώρας, το μισό της περίπου σε έκταση, αλλά και το πιο αραιοκατοικημένο, που με το όνομα Μοντάνια ή Σέλβα καλύπτεται από ανεκμετάλλευτες και εν πολλοίς ανεξερεύνητες, ακόμη, ζούγκλες. Η περίφημη Αμαζονία, η οποία καλύπτοντας και όλο το βόρειο μέρος της Βραζιλίας και της Νοτίου Αμερικής, φθάνει μέχρι τον Ατλαντικό.

   Το Περού, του οποίου η βόρεια μύτη, όπως προαναφέρθηκε, αγγίζει τη γραμμή του Ισημερινού και ολόκληρο βρίσκεται μέσα στην τροπική ζώνη, θα έπρεπε, κατά συνθήκη, να λογίζεται, και να είναι, τροπική χώρα. Στην πραγματικότητα, όμως, παρουσιάζει μιά φοβερή κλιματική ποικιλία που περιλαμβάνει, σχεδόν, όλη τη γνωστή κλιματική γκάμα και μόνο τροπική δεν είναι.
   Από την ξηρή και νοτερή παραλιακή ζώνη και τις αιώνια παγωμένες κορυφές των Άνδεων που περισφίγγουν το Αλτιπλάνο, πέφτουμε στην κλασσική τροπική ζούγκλα του Αμαζονίου, με τους απέχοντες του σύγχρονου πολιτισμού λιγοστούς ιθαγενείς.


Alpaca baby με Indian baby

Πρόβατο Alpaca
    Εννοείται πως στο ταξιδιωτικό ρεπερτόριο του Έλληνα, οι αγορές κρατούν πρώτη προτεραιότητα. Μέχρι τώρα δεν ανέφερα λέξη, αφήνοντας την έκπληξη γιά το τέλος. Δεν υπάρχουν απαλότερα, ζεστότερα και ωραιότερα μάλλινα από τα περουβιάνικα. Στο Αλτιπλάνο, σε υψόμετρο 3 με 4 χιλιάδες μέτρα, ζουν κάτι περίεργα ζώα, τα αντίστοιχα πρόβατα των Άνδεων. Μία βασική ομάδα ζώων, κατηγοριοποιημένη σε 4 διακριτά είδη κοινής αρχικής καταγωγής. Κοινό τους χαρακτηριστικό το ότι μοιάζουν με ανάμειξη προβάτου και καμήλας. Σώμα και τρίχωμα αρνιού και μακρύς λαιμός καμήλας. Σε μεσαίο μέγεθος. Κατά σειρά μεγέθους, από μεγαλύτερο σε μικρότερο, είναι: Τα γκουανάκος, τα γιάμας, (και όχι λάμας), τα αλπάκας και τα βικούνιας. Η τιμή των πλεκτών, από φτηνότερο σε ακριβότερο, ακολουθεί την ίδια σειρά. Απ’ αυτά, το μικρότερο κι ακριβότερο, το βικούνια, ζει ελεύθερο και σε άγρια κατάσταση, γι’ αυτό και το μαλλί του είναι σπάνιο και απλησίαστα ακριβό γιά τους κοινούς ταξιδιώτες. Η αίσθηση, όμως, που προκαλεί στην αφή και η ζέστη στο σώμα, μοναδική. Σε βαθμό που κι ο πιο άσχετος αν χαϊδέψει πλεκτό βικούνια, το καταλαβαίνει αμέσως! Το αγοραστικό παιχνίδι των πουλόβερ παίζεται μεταξύ αλπάκα και μπέιμπυ αλπάκα, δηλαδή αλπάκα του γάλακτος. Οι τιμές εξαιρετικές, αλλά κι η προσοχή συνεχώς παρούσα, αφού οι «μαϊμούδες» κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο! Ένα καλό τέστ γνησιότητος αποτελεί το κάψιμο μιάς άκρης νήματος. Το πλαστικής σύνθεσης λιώνει.

   Περού. Συνοψίζοντας τα γενικά, πριν μπούμε στα ειδικά και τα εξειδικευμένα, δεν υπάρχει χώρα στον κόσμο με την ποικιλία γνώσεων κι εμπειριών που προσφέρει στον ταξιδιώτη η χώρα αυτή. Το μεγαλύτερο χαρμάνι μορφολογίας εδάφους, κλιματικού status, πλήθους κουλτούρας και ανθρώπινης γκάμας λαών και φυλών. Με ένα σήμερα που το διακρίνει πολύ ζωντάνια, πολύ κέφι, πολλή μουσική, πολύ χρώμα, πολύ φολκλόρ και πολλή νοσταλγία όταν, μετά από καιρό, το θυμάσαι, το σκέφτεσαι και το νοσταλγείς. Ο πλουσιότερος και πολυποικιλότερος ταξιδιωτικός μπουφές, που πλην των γνωστών εδεσμάτων τα οποία διαθέτουν όλες οι χώρες, προσφέρει, κατ’ αποκλειστικότητα, και μοναδικές ταξιδιωτικές σπεσιαλιτέ.
   Περού. Η χαρά του ταξιδευτή! Ικανοποίηση του έμπειρου και έκπληξη ευχάριστη γιά τον άπειρο.

   Ρεύμα Χούμπολντ.


Πορεία του ρεύματος Χούμπολντ
    Υπήρξε κάποτε, ένας Γερμανός ταξιδευτής και φυσιοδίφης, ο Αλεξάντερ φον Χούμπολντ, που έζησε, (κορακοζώητος), περίπου, από τα μισά του 18ου αιώνα μέχρι τα μισά του επόμενου. Με ανάλογα ενδιαφέροντα και δράση με τον Δαρβίνο, ο οποίος έδρασε αρκετά αργότερα.
   Ο Χούμπολντ, μεταξύ άλλων, επεσήμανε ένα ψυχρό θαλάσσιο ρεύμα που ξεκινούσε από την Ανταρκτική και έσκαγε στις παραλίες του Περού. Το ψυχρό αυτό ρεύμα ευθυνόταν απόλυτα για τον ενάλιο πλούτο της χώρας, τις ακατάλληλες γιά κολύμπι ακτές του -μπρρρρρ, κρύο!- (πλην τις απώτερα βόρειες παραλίες, όπου αυτό αποκλίνοντας εξασθενεί αρκετά και τα νερά ζεσταίνονται υποφερτά) και την παγκόσμια κλιματική ισορροπία! Η περιοδική διατάραξη του ρεύματος αυτού δημιουργεί το περίφημο «El Niño», («Το βρέφος»), και στην ηπιότερη μορφή του την «La Ninia», («Η μικρή»), που κατά καιρούς συγκλονίζουν τον πλανήτη με πλημμύρες, ανέμους, καταιγίδες και άλλα σφοδρά καιρικά φαινόμενα!
   Το ρεύμα Χούμπολντ κουβαλά από την Ανταρκτική, μαζί με το κρύο νερό, και πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία, (π.χ. κριλ), με τα οποία συντηρείται η διατροφική αλυσίδα των μεγαλύτερων ψαριών. Έτσι, μπορεί οι Περουβιανοί να μην βρίσκουν ζεστές παραλίες γιά να κολυμπήσουν, αλλά το Περού εξάγει σημαντικές ποσότητες γαύρου, σαρδέλας και τόνου! 
   Προς τιμήν του Χούμπολντ, το όνομά του δόθηκε στο ρεύμα αυτό. Κάτι που δεν έγινε με το αντίστοιχο, αλλά αντίστροφης συνέπειας, θερμό ρεύμα, που ξεκινά από τον Κόλπο του Μεξικού και ζεσταίνει τα Βρετανικά νησιά, τα οποία, χωρίς αυτό, θα ήσαν παγωμένα κι ακατοίκητα! Εκεί δεν τιμήθηκε δεόντως ο φυσιοδίφης που το ανακάλυψε, (όλο και κάποιος θα ήταν, διάολε!), κι έτσι το ρεύμα έμεινε απλά κι ανώνυμα, ως «Γκολφ Στρημ», δηλαδή «Ρεύμα του Κόλπου»!

(συνεχίζεται)









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου