Σχολιασμοί
Ο Μανώλης Ρασούλης υπήρξε ένας ιδιόρρυθμος συνθέτης και στιχουργός, ένας ιδιόρρυθμος «τραγουδοποιός», όπως ήθελε να αυτοπροσδιορίζεται. Ταυτόχρονα, υπήρξε και ένας «περίεργος», βαθύτατα σκεπτόμενος και προβληματιζόμενος άνθρωπος, με περήφανη, αυτόνομη και ανεξάρτητη σκέψη, απαλλαγμένος από κάθε προσωπική ιδιοτέλεια. Φυσικά, μέσα στα αδιέξοδα και δαιδαλώδη καλντερίμια της αριστεράς, όπου πελαγοδρομούν τόσοι και τόσοι αγνοί ανθρωπιστές ιδεολόγοι.
Τις σκέψεις και τις ανησυχίες του προσπαθούσε και τις έβγαζε μ’ ένα δικό του, απόλυτα προσωπικό, πρωτότυπο και δυσανάγνωστο ύφος και στυλ, στους στίχους των τραγουδιών του.
Δυστυχώς, ο λόγος του, στο βαθύτερο ανθρωπιστικό νόημά του, δεν βρήκε την απήχηση που θα έπρεπε και το γόνιμο έδαφος, τουλάχιστον στην έκταση που θα του άξιζε. Κρατήθηκε μ’ αξιοπρέπεια σε μοναχικό δρόμο στη ζωή και την καλλιτεχνική του δράση, χωρίς «επίσημες» κομματικές συνδρομές, υποθάλψεις και αβανταρίσματα, γι’ αυτό «έφυγε» από τη ζωή μόνος και ξεχασμένος, στα αζήτητα, ακόμη κι ως νεκρός επί ημέρες, στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη.
Ζώντας και δημιουργώντας σε μιά «φιγουρατζίδικη» κοινωνία του «δήθεν» και του «φαίνεσθαι», βυθισμένη στο τέλμα της υποκουλτούρας, της υποκρισίας, του καιροσκοπισμού και της μακάριας αφροσύνης, όπου το χυδαία λαϊκίστικο, γιά ευνόητους λόγους, βαφτιζόταν και αντικαθιστούσε το πηγαία λαϊκό και όπου όλα επιτρέπονταν, αρκεί να συνταίριαζαν με την μικρόνοα και πρόσκαιρη πολιτική σκοπιμότητα, ήταν απολύτως αναμενόμενο ο δημιουργός και διανοούμενος Ρασούλης να μένει και «λειτουργεί» πάντα στο περιθώριο. Όπως αναμενόμενο και απόλυτα εξηγήσιμο ήταν το ότι «έφυγε» από τη ζωή με το παράπονο πως δεν είδε το όνειρό του πραγματοποιούμενο. Ένα όνειρο γιά την πολιτισμική καταξίωση της πατρίδας του, που την οραματιζόταν «πολιτισμική Ελβετία»!
Ο Ρασούλης τελικά, παρ’ ότι πολλές φορές χτύπησε, με τον τρόπο του, το καμπανάκι του επερχόμενου κινδύνου αφελληνισμού των πάντων, παρέμεινε άλλη μία, ακόμη, «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».
Διαβάζοντας κάποιες σκέψεις και διαπιστώσεις μιάς φίλης του, Ελληνίδας δημοσιογράφου που ζει στη Γερμανία, σχετικά με επιστολή που της έστειλε πριν αποχωρήσει από τη ζωή ο «μοναχικός καβαλάρης» Ρασούλης και παρορμώμενος από ιδιωτική συζήτηση μ' έναν καλό κι αγνό φίλο, επιχειρώ ν’ αποκρυπτογραφήσω κι αιτιολογήσω, με υποκειμενικότητα πάντα, το γιατί το «παράπονο» του εκλιπόντος θα μένει εσαεί παράπονο και το όνειρό του, εσαεί ανεκπλήρωτο. Κάτι σαν καθυστερημένο Reqviem, στη μνήμη και την αγαθή σκέψη ενός, μάλλον παραγνωρισμένου, αυθεντικά λαϊκού Έλληνα δημιουργού.
Όλα τα κακώς συμβαίνοντα, γιά τα οποία απορούσε ο αείμνηστος, μένοντας προσκολλημένος σε σταθερές αξίες του τόπου και του παρελθόντος, είναι, πέρα γιά πέρα, απλές διαπιστώσεις μιάς πραγματικής σημερινής μετεξελιγμένης κατάστασης σε παγκόσμια κλίμακα.
Δυστυχώς, ο κόσμος έχει αλλάξει, (και αλλάζει συνεχώς και ταχύτατα), στα πλαίσια του παγκόσμιου νόμου της μετεξέλιξης («Τα πάντα ρεί», Ηράκλειτος).
Δυστυχώς, επίσης, ο πολύς κόσμος, γιά διάφορους λόγους, αδυνατεί ή αρνείται ν' αντικρύσει την πραγματικότητα κατάματα. Αντικειμενικά και ρεαλιστικά, και συνδέει, ή ερμηνεύει, κάθε συμβαίνον με αυθόρμητες και υποκειμενικές του πολιτικές απόψεις και πεποιθήσεις. Κοντόφθαλμα, άκριτα κι ερασιτεχνικά!
Μιά ψύχραιμη και προσεκτική ματιά, στην μακραίωνη ιστορία του Ανθρώπου πάνω στη Γη, βοηθάει στην κατανόηση του Σήμερα και δίνει σαφή και ακριβή μηνύματα γιά το Αύριο. Γιά την Νομοτέλεια της Φύσεως και τον ρόλο του Ανθρώπου, ως καταλυτικό εργαλείο του Δημιουργού στην Παγκόσμια πορεία και εξέλιξη.
Και αυτό ας μην θεωρηθεί σύμπτωμα μοιρολατρίας, αλλά απλή πρόβλεψη στηριγμένη στην ιστορική γνώση.
Βεβαίως, καθημερινές ανάγκες και πρακτικές επιβάλλουν, μέχρι της τελευταίας στιγμής, όλα να λειτουργούν με τη ρύμη τους. Όπως γινόταν στην Πομπηία, μέχρι να τους πλακώσει η τέφρα του Βεζούβιου, στην Κωνσταντινούπολη μέχρι να την αλώσει ο Πορθητής, ή στη Χιροσίμα μέχρι να την ισοπεδώσει η ατομική βόμβα.
Κατά συνέπειαν, όλες αυτές οι ρομαντικές αναφορές σε χώρους, εικόνες, εντυπώσεις και συναισθήματα του παρελθόντος, είναι νοητικά προϊόντα ευαίσθητων κι ασυμβίβαστων με την ωμή πραγματικότητα ανθρώπων, (κάτι που και σε μένα, ατυχώς, συμβαίνει εντονότατα), και αποτελούν ξεπερασμένες καταστάσεις και «τραίνα που έφυγαν χωρίς γυρισμό». Έχοντας, όταν τα αντιμετωπίσεις λογικά, ψύχραιμα και απογυμνωμένα νοσταλγίας, καθαρά ιστορική και συναισθηματικά παραμένουσα μόνο αξία.
Όλα αυτά αποτελούν ψυχρές και ρεαλιστικές διαπιστώσεις που οι ευαίσθητες, ουμανιστικών και καλλιτεχνικών προδιαθέσεων ψυχές, αρνούνται να δουν και αποδεχθούν. Και μιά τέτοια ήταν κι ο Μανώλης Ρασούλης. Ας είναι αιώνια η μνήμη του.
Ευτυχώς που υπάρχει το συναίσθημα, η τέχνη κι ο πολιτισμός που «γαρνίρουν» την σκληρή κι απάνθρωπη πραγματικότητα, κάτι που σε αντιστοιχίες κι αναλογίες υπήρχε πάντοτε σε όλες τις εποχές, και τα οποία στις δύσκολες στιγμές λειτουργούν ως αναλγητικά ή παραισθησιογόνα, βοηθώντας μας, (όσους νοιώθουν και πονούν), ν' αντιμετωπίσουμε, (δυστυχώς, ποτέ ξεπεράσουμε), το «φοβερό σήμερα» που μας ενοχλεί και μας βλάπτει.
Ο Μανώλης Ρασούλης υπήρξε ένας ιδιόρρυθμος συνθέτης και στιχουργός, ένας ιδιόρρυθμος «τραγουδοποιός», όπως ήθελε να αυτοπροσδιορίζεται. Ταυτόχρονα, υπήρξε και ένας «περίεργος», βαθύτατα σκεπτόμενος και προβληματιζόμενος άνθρωπος, με περήφανη, αυτόνομη και ανεξάρτητη σκέψη, απαλλαγμένος από κάθε προσωπική ιδιοτέλεια. Φυσικά, μέσα στα αδιέξοδα και δαιδαλώδη καλντερίμια της αριστεράς, όπου πελαγοδρομούν τόσοι και τόσοι αγνοί ανθρωπιστές ιδεολόγοι.
Τις σκέψεις και τις ανησυχίες του προσπαθούσε και τις έβγαζε μ’ ένα δικό του, απόλυτα προσωπικό, πρωτότυπο και δυσανάγνωστο ύφος και στυλ, στους στίχους των τραγουδιών του.
Δυστυχώς, ο λόγος του, στο βαθύτερο ανθρωπιστικό νόημά του, δεν βρήκε την απήχηση που θα έπρεπε και το γόνιμο έδαφος, τουλάχιστον στην έκταση που θα του άξιζε. Κρατήθηκε μ’ αξιοπρέπεια σε μοναχικό δρόμο στη ζωή και την καλλιτεχνική του δράση, χωρίς «επίσημες» κομματικές συνδρομές, υποθάλψεις και αβανταρίσματα, γι’ αυτό «έφυγε» από τη ζωή μόνος και ξεχασμένος, στα αζήτητα, ακόμη κι ως νεκρός επί ημέρες, στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη.
Ζώντας και δημιουργώντας σε μιά «φιγουρατζίδικη» κοινωνία του «δήθεν» και του «φαίνεσθαι», βυθισμένη στο τέλμα της υποκουλτούρας, της υποκρισίας, του καιροσκοπισμού και της μακάριας αφροσύνης, όπου το χυδαία λαϊκίστικο, γιά ευνόητους λόγους, βαφτιζόταν και αντικαθιστούσε το πηγαία λαϊκό και όπου όλα επιτρέπονταν, αρκεί να συνταίριαζαν με την μικρόνοα και πρόσκαιρη πολιτική σκοπιμότητα, ήταν απολύτως αναμενόμενο ο δημιουργός και διανοούμενος Ρασούλης να μένει και «λειτουργεί» πάντα στο περιθώριο. Όπως αναμενόμενο και απόλυτα εξηγήσιμο ήταν το ότι «έφυγε» από τη ζωή με το παράπονο πως δεν είδε το όνειρό του πραγματοποιούμενο. Ένα όνειρο γιά την πολιτισμική καταξίωση της πατρίδας του, που την οραματιζόταν «πολιτισμική Ελβετία»!
Ο Ρασούλης τελικά, παρ’ ότι πολλές φορές χτύπησε, με τον τρόπο του, το καμπανάκι του επερχόμενου κινδύνου αφελληνισμού των πάντων, παρέμεινε άλλη μία, ακόμη, «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».
Διαβάζοντας κάποιες σκέψεις και διαπιστώσεις μιάς φίλης του, Ελληνίδας δημοσιογράφου που ζει στη Γερμανία, σχετικά με επιστολή που της έστειλε πριν αποχωρήσει από τη ζωή ο «μοναχικός καβαλάρης» Ρασούλης και παρορμώμενος από ιδιωτική συζήτηση μ' έναν καλό κι αγνό φίλο, επιχειρώ ν’ αποκρυπτογραφήσω κι αιτιολογήσω, με υποκειμενικότητα πάντα, το γιατί το «παράπονο» του εκλιπόντος θα μένει εσαεί παράπονο και το όνειρό του, εσαεί ανεκπλήρωτο. Κάτι σαν καθυστερημένο Reqviem, στη μνήμη και την αγαθή σκέψη ενός, μάλλον παραγνωρισμένου, αυθεντικά λαϊκού Έλληνα δημιουργού.
Όλα τα κακώς συμβαίνοντα, γιά τα οποία απορούσε ο αείμνηστος, μένοντας προσκολλημένος σε σταθερές αξίες του τόπου και του παρελθόντος, είναι, πέρα γιά πέρα, απλές διαπιστώσεις μιάς πραγματικής σημερινής μετεξελιγμένης κατάστασης σε παγκόσμια κλίμακα.
Δυστυχώς, ο κόσμος έχει αλλάξει, (και αλλάζει συνεχώς και ταχύτατα), στα πλαίσια του παγκόσμιου νόμου της μετεξέλιξης («Τα πάντα ρεί», Ηράκλειτος).
Δυστυχώς, επίσης, ο πολύς κόσμος, γιά διάφορους λόγους, αδυνατεί ή αρνείται ν' αντικρύσει την πραγματικότητα κατάματα. Αντικειμενικά και ρεαλιστικά, και συνδέει, ή ερμηνεύει, κάθε συμβαίνον με αυθόρμητες και υποκειμενικές του πολιτικές απόψεις και πεποιθήσεις. Κοντόφθαλμα, άκριτα κι ερασιτεχνικά!
Μιά ψύχραιμη και προσεκτική ματιά, στην μακραίωνη ιστορία του Ανθρώπου πάνω στη Γη, βοηθάει στην κατανόηση του Σήμερα και δίνει σαφή και ακριβή μηνύματα γιά το Αύριο. Γιά την Νομοτέλεια της Φύσεως και τον ρόλο του Ανθρώπου, ως καταλυτικό εργαλείο του Δημιουργού στην Παγκόσμια πορεία και εξέλιξη.
Και αυτό ας μην θεωρηθεί σύμπτωμα μοιρολατρίας, αλλά απλή πρόβλεψη στηριγμένη στην ιστορική γνώση.
Βεβαίως, καθημερινές ανάγκες και πρακτικές επιβάλλουν, μέχρι της τελευταίας στιγμής, όλα να λειτουργούν με τη ρύμη τους. Όπως γινόταν στην Πομπηία, μέχρι να τους πλακώσει η τέφρα του Βεζούβιου, στην Κωνσταντινούπολη μέχρι να την αλώσει ο Πορθητής, ή στη Χιροσίμα μέχρι να την ισοπεδώσει η ατομική βόμβα.
Κατά συνέπειαν, όλες αυτές οι ρομαντικές αναφορές σε χώρους, εικόνες, εντυπώσεις και συναισθήματα του παρελθόντος, είναι νοητικά προϊόντα ευαίσθητων κι ασυμβίβαστων με την ωμή πραγματικότητα ανθρώπων, (κάτι που και σε μένα, ατυχώς, συμβαίνει εντονότατα), και αποτελούν ξεπερασμένες καταστάσεις και «τραίνα που έφυγαν χωρίς γυρισμό». Έχοντας, όταν τα αντιμετωπίσεις λογικά, ψύχραιμα και απογυμνωμένα νοσταλγίας, καθαρά ιστορική και συναισθηματικά παραμένουσα μόνο αξία.
Όλα αυτά αποτελούν ψυχρές και ρεαλιστικές διαπιστώσεις που οι ευαίσθητες, ουμανιστικών και καλλιτεχνικών προδιαθέσεων ψυχές, αρνούνται να δουν και αποδεχθούν. Και μιά τέτοια ήταν κι ο Μανώλης Ρασούλης. Ας είναι αιώνια η μνήμη του.
Ευτυχώς που υπάρχει το συναίσθημα, η τέχνη κι ο πολιτισμός που «γαρνίρουν» την σκληρή κι απάνθρωπη πραγματικότητα, κάτι που σε αντιστοιχίες κι αναλογίες υπήρχε πάντοτε σε όλες τις εποχές, και τα οποία στις δύσκολες στιγμές λειτουργούν ως αναλγητικά ή παραισθησιογόνα, βοηθώντας μας, (όσους νοιώθουν και πονούν), ν' αντιμετωπίσουμε, (δυστυχώς, ποτέ ξεπεράσουμε), το «φοβερό σήμερα» που μας ενοχλεί και μας βλάπτει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου