"ΠΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ". Ένα, σχετικά, άγνωστο πάρκο της Αθήνας.

Τέχνη και Πάρκο

Η λεωφόρος των Ηρώων του 1821

   Το 1935 ανετέθη στα μέλη του Σωματείου Ελλήνων Γλυπτών να φιλοτεχνήσουν δεκαέξι μαρμάρινες προτομές αγωνιστών του 1821 που κοσμούν σήμερα την Λεωφόρο των Ηρώων. Τρία χρόνια αργότερα, ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς έκανε τα αποκαλυπτήρια του ορειχάλκινου έφιππου ανδριάντα του Βασιλέως Κωνσταντίνου στην κεντρική είσοδο. Το έργο, συνολικού κόστους περίπου 10.000.000 δρχ, είχε φιλοτεχνήσει στην Ιταλία ο γλύπτης Φραντσέσκο Παρίζι, ενώ ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός ανήκει στον επίσης, Ιταλό αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Βετριάνι. 

Η Πρόμαχος Αθηνά

   Στη θέση του πάρκου, που μέχρι από λίγες δεκαετίες οι παλιοί Αθηναίοι έβλεπαν τους στάβλους της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Στρατού, τοποθετήθηκε πάνω σε πανύψηλη κολώνα, κατά το 1952, το μαρμάρινο άγαλμα της Προμάχου Αθηνάς, σύμβολο και Ηρώο των πεσόντων στην Ελλάδα Βρετανών, Αυστραλών και Νεοζηλανδών κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, 1941-45. 

   Πρόκειται γιά έργο ακαδημαϊκό του γλύπτη  Βάσου Φαληρέα σε γενικότερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των Φαίδωνος και Έθελ Κυδωνιάτη. Την επίσης μαρμάρινη λέαινα, στη βάση της ιδιαίτερα υψηλής στήλης του μνημείου έχει φιλοτεχνήσει ο γλύπτης Αθανάσιος Λημναίος.
 

Το μνημείο των Ιεροχιτών

   Το 1981 το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, επί υπουργίας του Ευάγγελου Αβέρωφ- Τοσίτσα, χρηματοδότησε την ανέγερση μνημείου γιά τον Ιερό Λόχο 1942-45 στο Πεδίον του Άρεως. Πρόκειται γιά στήλη που σχεδίασε ο Ιερολοχίτης λοχαγός Ι. Κ. Μανέτας και φιλοτέχνησε ο Νικόλας Ι. Βαλάκας. Τα ορειχάλκινα στοιχεία της επεξεργάστηκαν οι Πέτρος Μωραϊτης και Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

 Από το 1950 ξεκινάει τη σταδιοδρομία του στο θερινό αναψυκτήριο «Άλσος», στο Πεδίον του Άρεως ο κονφερασιέ, ηθοποιός, συγγραφέας και θηρευτής «νέων ταλέντων» Γιώργος Οικονομίδης ενώ στο Green Park κυριαρχούσε ο κονφερασιέ Όμηρος Αθηναίος. Αργότερα τα καλοκαίρια το Θέατρο «Αλίκη» πρόσφερε ψυχαγωγία στους Αθηναίους.
   

 
            Λεωφόρος των Ηρώων. Τα αγάλματα του Πάρκου

Η λεωφόρος των Ηρώων του 1821, παλαιότερα.

   Σήμερα εντός του πάρκου συναντά κανείς το Ηρώον του Νότη Μπότσαρη (υψηλή μαρμάρινη στήλη με βάση), ενώ κατά μήκος της λεωφόρου Ηρώων διατάσσονται προτομές αγωνιστών του 1821, έργα διαφόρων γλυπτών. Προχωρώντας στην λεωφόρο, με κατεύθυνση από το πλάτωμα με το άγαλμα του Μπότσαρη προς την κεντρική πλατεία συναντάμε κατά σειρά, στο μεν  αριστερό μέρος τις προτομές των:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ  ΥΨΗΛΑΝΤΗ  (γλύπτης Γιάννης Παππάς)
ΚΙΤΣΟΥ  ΤΖΑΒΕΛΑ  (γλ. Τηλέμαχος Γύζης)
ΠΕΤΡΟΜΠΕΗ  ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ  (γλ. Αντώνιος Σώχος)
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ  ΚΑΝΑΡΗ  (γλ. Μιχαήλ Τόμπρος)
ΔΟΜΝΑΣ  ΒΙΣΒΙΖΗ (νεώτερα τοποθετημένο άγαλμα, το 2005, γλ. Απ. Φανακίδης)
ΜΑΡΚΟΥ  ΜΠΟΤΣΑΡΗ  (γλ. Νίνα Εμπειρίκου)
ΓΕΩΡΓΙΟΥ  ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ   (γλ. Φωκίων Ρωκ)
ΑΝΔΡΕΑ  ΜΙΑΟΥΛΗ   (γλ. Γεώργ. Ζογγολόπουλος)
ΝΙΚΗΤΑΡΑ    (γλ. Γρηγ. Ζευγώλης)
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑ   (γλ. ?)
ΝΙΚΟΛΑΟΥ  ΚΡΙΕΖΩΤΗ   (γλ. Στέλ. Τριάντης)

και αντίστοιχα, στην δεξιά πλευρά εκείνες των:

ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ   (γλ. Κωνστ. Παπαχριστόπουλος)
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑΣ  ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ   (γλ. Λάζαρος Λαμέρας)
ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΥ   (γλ. Γεώργ. Συννέφας)
ΟΔΥΣΣΕΑ  ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ    (γλ. Θανάσης Απάρτης)
ΘΕΟΔΩΡΟΥ  ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ   (γλ. Ιωάν. Βούλγαρης)
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ  ΔΙΑΚΟΥ   (γλ. Πέτρ. Ρούμπος)
ΜΑΝΤΟΥΣ  ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ   (γλ. Νικ. Κουβαράς)
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗ   (γλ. Νικ. Γεωργαντής)
ΔΗΜΗΤΡΑΚΗ  ΠΛΑΠΟΥΤΑ   (γλ. ?)

   

Βασιλεύς Κωνσταντίνος Α'

   Εκτός από τα αγάλματα του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄ έφιππου και της Αθηνάς, εντός του πάρκου και στον περίβολο του Ιερού Ναού των Αγ. Ταξιαρχών υπάρχουν: μία μαρμάρινη στήλη με προτομή Περικλή Βαρατάση (Λοχαγός Λόχου Φιλελλήνων 1897), μία προτομή Αλεξάνδρου Πραΐδη (Υπολοχαγός Κρητικής Επαναστάσεως), μία μαρμάρινη στήλη ιερολοχίτη Δημητρίου Σούτσου καθώς και ένα, αρχικά κατασκευασμένο  ως, κενοτάφιο του Αλεξάνδρου Υψηλάντη. 

Αλέξανδρος Υψηλάντης

   Με  άγαλμα του ήρωα στον τύπο της «Κοιμωμένης του Χαλεπά», έργον του γλύπτη Λ. Δρόση (1869), πάνω σε σχέδιο του Χρ. Χάνσεν (1842). Σήμερα, το αρχικό κενοτάφιο περιέχει τα οστά του Υψηλάντη, μεταφερμένα και τοποθετημένα εκεί, από τον Αύγουστο του 1964. 
   
   Τέλος, προς το εσωτερικό του πάρκου συναντάται το σπήλαιο του Πανός, μιά γλυπτική σύνθεση του γλύπτη Βασσάλου, σκαλισμένο σε βράχο.

   Και φυσικά, η κλασσική «θολοκουλούριος» αντίδραση, στα πλαίσια, πάντοτε, της αριστεράς και της προόδου!!

Θαυμάστε λογική!