ORPHEAS

Στοχασμοί

Θεός - θρησκεία - κλήρος

Με πολύ μεγάλη προσοχή, σεβασμό και υπευθυνότητα καταπιάνομαι με το σημερινό θέμα. Γιατί άπτεται βασικών και αρχέγονων αντιλήψεων του ανθρώπου. Ζυμωμένων με τη παράδοση, τη κουλτούρα και, εν τέλει, με την ίδια του την πνευματική και ψυχική υπόσταση. Έννοιες και αντιλήψεις παγιωμένες και, ως εκ τούτου, «αρχειοθετημένες» στη συνείδηση και αντιμετωπιζόμενες σαν απροσπέλαστα ταμπού.
Τολμώ να μπω σε απολύτως προσωπικά διαμερίσματα της ψυχής και αυτό το κάνω με απόλυτη διακριτικότητα, χωρίς να θέλω να θίξω η να προσβάλω κάθε αντίθετη άποψη, κάθε προσωπική δοξασία. Χωρίς να θεωρηθώ ιερόσυλος προσπαθώ να εισχωρήσω και ανατμήσω κάποιες έννοιες βαθιά παρεξηγημένες που εδράζονται σε δόγματα και γι αυτό δύσκολα επιδέχονται συζητήσεων και επεξεργασίας. Νομίζω, όμως, ότι η κατάθεση μιας γνώμης, έστω και αιρετικής, σε κάθε θέμα είναι χρήσιμη γιατί, τουλάχιστον, γεννά προβληματισμό και κάνει το μυαλό να περιστρέφεται γρηγορότερα.
Τους τελευταίους αιώνες, πολιτικές ιδεολογίες και κοινωνικοοικονομικές θεωρίες έθεσαν σε αμφισβήτηση την ύπαρξη του Θεού. Και με έωλα επιχειρήματα και χάσματα λογικής προσπάθησαν να το αποδείξουν.
Τα τελευταία, δε, χρόνια σοβαρές παρασπονδίες και αντισυμβατικές συμπεριφορές κληρικών γεννούν σύγχυση και διογκώνουν την, έντεχνα, διασπειρόμενη προπαγάνδα κατά της ύπαρξης του Θεού.
Υπάρχει στο ερώτημα μια βασική και διάχυτη παρανόηση, σχεδόν στο σύνολον των ανθρώπων. Μπερδεύουν τις τρεις έννοιες της επικεφαλίδας του άρθρου. Οι έννοιες αυτές, παρά την φαινομένη συγγένεια, που οπωσδήποτε υπάρχει, είναι τελείως ανεξάρτητες και αυθύπαρκτες. Πρόκειται για τρία διαφορετικά πράγματα. Όπως, π.χ. τρία αδέλφια αποτελούν τρεις διαφορετικές οντότητες.
Θεόν ονομάζουμε, απρόσωπα, ασαφώς και αόριστα , την αόρατη και απροσδιόριστη γενεσιουργόν αιτία δημιουργίας του χαώδους Σύμπαντος.
Και Αυτή είναι μία και μόνη.
Θρησκεία είναι η γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Θεού και του λογικού όντος, του Ανθρώπου. Είναι το πνευματικό μέσον που προσπαθεί να συνδέσει αυτά τα δύο άκρα. Πρόκειται για ανθρώπινο μόρφωμα. Μια ανθρώπινη προσπάθεια ερμηνείας και απεικόνισης του Θείου. Μέσα από οραματισμούς, διδασκαλία, ερμηνεία αλλά, κυρίως, από «δογματική» αποδοχή και κατήχηση.
- Αυτό είναι, πάει και τελείωσε ! Πάρ’το χάπι.
Κλήρος είναι το διαβαθμισμένο σύνολον ανθρώπων που υπηρετεί τη θρησκεία και κατηχεί και κατευθύνει τους πιστούς. Ο κλήρος οικειοποιείται αυθαιρέτως τον Θεό και πολλές φορές τον καπηλεύεται. Επικαλείται «αυθεντία» και μονοπωλεί εγωιστικά την ηθικοπλαστική διαπαιδαγώγηση της κοινωνίας.
Οι, πιο πάνω, έννοιες θα γίνουν απόλυτα κατανοητές, στη διασταλτική τους έννοια, μ’ ένα απλό παράδειγμα.
Όλοι γνωρίζουμε τη Ρώμη, τη κοσμοκράτειρα του αρχαίου κόσμου και τη φράση που απέδιδε, αλαζονικά, το μεγαλείο της εκείνη την εποχή.
- Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη !
Αφού η Ρώμη αποτελούσε, τότε, τον ομφαλό του κόσμου.
Λοιπόν, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο Θεός είναι η "Ρώμη" του παραδείγματος, οι δρόμοι, που οδηγούν σ’ αυτήν, είναι οι διάφορες θρησκείες και τα οχήματα που μεταφέρουν τους πιστούς στη Ρώμη είναι ο κλήρος.
Ρώμη, δρόμοι, οχήματα ! Τρεις σχετικές έννοιες, τρεις απολύτως άσχετες έννοιες !
Τα οχήματα μπορούν να βγουν ακατάλληλα, σκάρτα. Σακαράκες ! Τα πετάμε και χρησιμοποιούμε άλλα. Η Ρώμη, όμως, είναι εκεί ! Και μας περιμένει.
Ο δρόμος μπορεί να είναι χαλασμένος, κακοτράχαλος, δύσβατος η , απλώς, να μη σου κάνει. Τον αλλάζεις. Ακολουθείς κάποιον άλλο που σου ταιριάζει καλύτερα. Η Ρώμη, όμως, είναι πάντα εκεί ! Ακλόνητη κι αγέρωχη στη θέση της και σε περιμένει. Από όποιο δρόμο κι αν πας και με όποιο όχημα διαλέξεις !
Στο Θεό, σαν ύπαρξη και έννοια, μπορείς να φτάσεις και δια της, εις άτοπον απαγωγής.
Είναι δυνατόν όλη αυτή η θαυμαστή δημιουργία του Σύμπαντος, σαν κατασκευή και λειτουργία να υπάρχει τυχαία. Χωρίς κάποια Λογική Δύναμη να έλαβε μέρος στη δημιουργία και τη με μαθηματική ακρίβεια λειτουργία της ;
Ακόμη κι αν όλα έγιναν τυχαία, όπως πιστεύουν μερικοί, τότε ο Θεός λέγεται «Τύχη» !
Ο Θεός αρχίζει εκεί που τελειώνουν οι ανθρώπινες δυνάμεις και δυνατότητες. Και η Λογική Του ασύλληπτη από τον ανθρώπινο νου.
Όπως και στα μερμήγκια που πηγαινοέρχονται στη φωλιά τους κουβαλώντας σπόρους είναι αδιανόητη η ανθρώπινη λογική.
Το Σύμπαν φτιάχτηκε και ρυθμίστηκε χωρίς να χρειάζεται πλέον την επέμβαση του Θεού. Ο προγραμματισμός αρκεί. Κι ο Άνθρωπος αποτελεί το ρυθμιστικό παράγοντα στη Γη. Τον αντιπρόσωπό του, με τις ικανότητες που τον προίκισε. Με ειδοποιό διαφορά το μυαλό, έναντι όλων των άλλων δημιουργημάτων Του.
Πιθανότατα και κάποια άλλα όντα σε κάποιες άλλες «Γαίες» να παίζουν τον ίδιο ρόλο. Στατιστικά, είναι παράλογο και απίθανο η Γη μας να μονοπωλεί τη Ζωή.
Ο Θεός δεν αγαπά τον Άνθρωπο, με την έννοια της αγάπης που δίνει η ανθρώπινη λογική και το ανθρώπινο συναίσθημα. Ούτε και τον μισεί. Και, πολύ περισσότερο, δεν ζητά τίποτε απ’ αυτόν. Ούτε αγάπη , ούτε αναγνώριση. Ο Άνθρωπος είναι, απλά, ένας παράγων, απειροελάχιστος, της Δημιουργίας. Η αναγνώριση κι ο σεβασμός προς το Θεό είναι θέμα συνείδησης του κάθε ανθρώπου, ο οποίος επιλέγει αβίαστα κι ελεύθερα τις σκέψεις και δράσεις του. Έτσι φτιάχτηκε.
Ο Θεός δεν ζητά τίποτε από τον Άνθρωπο. Οι θρησκείες ζητούν. Κουτοπόνηρα, υστερόβουλα αλλά και για λόγους εύρυθμης λειτουργίας της κοινωνίας. Οι κομμουνισταί λένε : "Θρησκεία, το αφιόνι των λαών " ! Και σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί και να' χουν δίκιο !
Πολλοί άνθρωποι, χολωμένοι από κοινωνικές αδικίες, κακοτυχίες και αντιξοότητες τα βάζουν με το Θεό ! Και Τον «τιμωρούν» αρνούμενοι την Ύπαρξή Του. Επειδή δεν τους έκανε τα χατίρια !
- Δεν με προσέχεις ; δε σε παίζω !
Κουτές και μικρές σκέψεις.
Πάρα πολλοί επιφανείς διανοούμενοι και, εν ζωή, αρνητές του Θεού, εν όψει του επερχομένου τέλους τους και συναισθανόμενοι την ανθρώπινη ασημαντότητα κι αδυναμία υποκλίθηκαν στη μεγαλοσύνη του Θείου.
Η ανθρώπινη αλαζονεία, πολλές φορές, όταν βρίσκεται στην ακμή και τον Κολοφώνα της δύναμής της μεθάει και με καυχησιολογίες άρνησης, κομπορρημονεί και αυθαδιάζει. Και ανοηταίνει !
Κάθε άνθρωπος μπορεί να δει το Θεό. Και μάλιστα πολλές φορές στη ζωή του. Κάποιες «ειδικές» στιγμές και μέσα απ’ τη Δημιουργία Του.
Σ’ ένα ταπεινό κυκλάμινο, στην άκρη ενός γκρεμού, η στα αθώα μάτια μιας αδέσποτης σκυλίτσας. Να’ χει μόνο τις αντέννες της ψυχής και του σώματος ανοιχτές και σε εγρήγορση χρειάζεται.
Στη θρησκεία, μάλιστα ! Εκεί χρειάζεται σκεπτικισμός, μελέτη και προβληματισμός. Εκεί γεννιούνται πολλές απορίες και πολλές ενστάσεις. Και χωρεί πολλή συζήτηση. Γιατί όλες οι θρησκείες είναι ανθρώπινα μορφώματα. Κατασκευές σοφών και προβληματισμένων εγκεφάλων. Αλλά μέχρις εκεί.
Καμιά θρησκεία δεν ήρθε θεόπεμπτη από τον ουρανό σαν θέσφατο. Πειστική και απόλυτη. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα είχε επικρατήσει ακαριαία.
Οι θρησκείες στοχεύουν, κατά βάση, στη διευθέτηση των ανθρωπίνων σχέσεων και την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας. Είναι κάτι σαν τους τροχονόμους στις Εθνικές Οδούς τα Σαββατοκύριακα. Γι’ αυτό και κάθε μία έχει τους δικούς της κανόνες και τις δικές της προτεραιότητες. Ανάλογα με τα πλήθη στα οποία απευθύνεται. Με τις ιδιαιτερότητες και τη πνευματικότητα του λαού. Και τους κανόνες αυτούς, τη διδασκαλία, τους γράφει σε «Ιερά Βιβλία» και τους σφραγίζει με το «δόγμα». Που επιβραβεύει αλλά και τιμωρεί τις συμπεριφορές των πιστών.
Η θρησκεία επιτελεί κι άλλον ένα, πολύ σοβαρό υπαρξιακό σκοπό. Καλείται να δώσει, και δίνει, απάντηση στο τι γίνεται μετά θάνατον. Τι κρύβεται πίσω απ’ τη Μεγάλη Πύλη. Στο μέγιστο υπαρξιακό πρόβλημα του Ανθρώπου. Στο φόβο του θανάτου και την καθησύχασή του.
Η πειστικότητα της απαντήσεως στο ερώτημα αυτό αλλά και η γενικότερη φιλοσοφία μιας θρησκείας αναδεικνύουν τις ποιοτικές διαφορές της από τις υπόλοιπες.
Ο Χριστιανισμός εκεί ανέδειξε την υπεροχή του. Στη πνευματική του διάσταση και στην ανοχή που ευαγγελίζεται. Στον κατανοητό, βαθιά ανθρώπινο, τρόπο που παρουσιάστηκε και στο απτό παράδειγμα που έδωσε για τη συνέπεια λόγων και έργων. Με απλά, ανθρώπινα στοιχεία, όπως το αίμα, το πόνο, το δάκρυ και το θάνατο. Και κοινωνικές καταστάσεις όπως η φτώχεια, η αμάθεια και η καταπίεση. Μέγιστο όπλο του το «αγαπάτε αλλήλους» που κανένας χριστιανός, δυστυχώς, δεν εφαρμόζει, πλέον !
Όμως όλες οι θρησκείες «γκελάρουν», αποδεικνύοντας ανθρώπινη ατέλεια και όχι θεόπεμπτη τελειότητα. Συμβατές με τον τόπο και χρόνο που "γεννήθηκαν".
Ποιος μπορεί να δεχθεί τη θεωρία του χωμάτινου Αδάμ και την, από το πλευρό του
κατασκευασμένη Εύα. Ποιος μπορεί να δεχθεί την μέχρι του γάμου παρθενία, και ποιος μπορεί να γεύεται το σεξ, μόνο χάριν τεκνοποιίας ; Αυτά είναι σαχλαμάρες και, σαφώς, εκτός Θεϊκού προγραμματισμού. Άσε τη βαρβαρότητα του μουσουλμανισμού και τις σαχλαμάρες της ινδουιστικής πολυθεΐας. Με το θεό Γκανέσαρ, που έχει σώμα ανθρώπου και κεφάλι ελέφαντα ! Κουταμάρες !
Ξεκαθαρίζω, άλλη μια φορά. Άλλο Θεός κι άλλο θρησκεία !
Η στήλη δεν φημίζεται για τις καλές της σχέσεις με την εκκλησία. Ούτε για τη μεγάλη συχνότητα επισκέψεών της σ’ αυτή. Ακολουθεί, απροβλημάτιστη, το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα λόγω οικογενειακής παραδόσεως και γιατί δεν έχει κανένα λόγο να κάνει αλλιώς. Ούτως η άλλως πρέπει ν’ ακολουθήσει ένα δρόμο για τη «Ρώμη». Ας είναι αυτός !
Όμως πιστεύει, ακράδαντα, στην ύπαρξη του Δημιουργού - Θεού με τον οποίο συνδέεται με έναν αόρατο και αφανή ομφάλιο λώρο και διατηρεί μια ατομική, απόλυτη και μυστικιστική επαφή μαζί Του.
Και σ’ Αυτόν απευθύνεται, οσάκις Τον χρειάζεται, μέσω της συνείδησής της .
Το τρίτο μέρος του τρίπτυχου, τον κλήρο, το προσπερνά με σχετική αδιαφορία, ανοχή και συγκατάβαση. Θεωρώντας τους, πάσης φύσεως, «ιερωμένους» ως απλούς, κοινούς ανθρώπους. Με αδυναμίες, αισθήματα, πάθη και ανάγκες. Και τους αντιμετωπίζει όπως όλους τους ανθρώπους. Με κοσμιότητα και απόλυτο σεβασμό, όταν το αξίζουν,( κάτι που κάνει και για οιονδήποτε συνάνθρωπό της ) και με περιφρόνηση και «διαγραφή» όταν αποδεικνύονται ανάξιοι του σχήματος που φέρουν και του λειτουργήματος που επιτελούν.